Porozumienie rodzicielskie – czym jest, co powinno się w nim znaleźć i kiedy warto je zawrzeć?

Spis treści: 

1. Czym jest porozumienie rodzicielskie? Jaka jest jego rola?
2. Kiedy zawiera się porozumienie rodzicielskie?
3. Jakie są zalety sporządzenia planu rodzicielsko-wychowawczego?
4. Jaką rolę porozumienie rodzicielskie odgrywa przy rozwodzie? Porozumienie rodzicielskie a władza rodzicielska, kontakty z dzieckiem, miejsce zamieszkania małoletniego i alimenty
5. Czy sąd musi orzec zgodnie ze sporządzonym porozumieniem rodzicielskim?
6. Co powinno zawierać porozumienie rodzicielskie?
7. Chcesz zawrzeć porozumienie rodzicielskie? Nie sięgaj po gotowe wzory z internetu!

 

Jak przyspieszyć sprawę rozwodową i zwiększyć szansę na wydanie wyroku zgodnego z Twoimi oczekiwaniami? Jeśli Ty i Twój mąż czy żona macie wspólne małoletnie dzieci, możecie pomyśleć o przygotowaniu porozumienia rodzicielskiego. Uregulujecie w nim m.in. kwestie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej, utrzymywania kontaktu, ustalenia miejsca pobytu dziecka czy alimentów na dziecko. Taki dokument to zresztą idealne miejsce do uzgodnienia także wielu innych aspektów związanych z waszymi dziećmi.

 

Czym jest porozumienie rodzicielskie? Jaka jest jego rola?

Porozumienie rodzicielskie (czasem nazywane także porozumieniem rodzicielsko-wychowawczym lub rodzicielskim planem wychowawczym) to rodzaj umowy regulującej najważniejsze kwestie dotyczące wspólnych małoletnich dzieci. Jest pisemnym porozumieniem o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, ponoszenia kosztów utrzymania dziecka, kontaktu z dzieckiem oraz wszystkim tym, co ma dla was znaczenie w kontekście wychowania.

Ze względu na swój umowny charakter porozumienie rodzicielskie zapewnia wam dużą swobodę w zakresie tego, co i w jaki sposób zdecydujecie się w nim zawrzeć. Taki plan ma przede wszystkim zapewnić dzieciom stabilność oraz bezpieczeństwo i wprowadzić konkretne zasady dotyczące wychowania oraz kontaktów z dzieckiem. Warto sporządzić go zawsze, gdy dojdziecie do wniosku, że wymaga tego dobro dziecka, a ustalenie spójnych zasad pozwoli wam uniknąć konfliktów i nieporozumień.

 

Kiedy zawiera się porozumienie rodzicielskie?

Prawdopodobnie porozumienie rodzicielskie kojarzy Ci się przede wszystkim ze sprawą rozwodową. Nic dziwnego, bo to najczęstsza sytuacja, kiedy rodzice decydują się je spisać.

Musisz jednak wiedzieć, że rozwód nie jest jedyną sytuacją, w której warto pomyśleć o zawarciu porozumienia. Pamiętaj, że porozumienie rodzicielskie jest umową, a co za tym idzie – macie dużą swobodę w zakresie kształtowania jego postanowień. Tak samo jak tylko od was zależy, kiedy i czy w ogóle zdecydujecie się je zawrzeć. Porozumienie rodzicielskie mogą więc podpisać nie tylko rozwodzący się małżonkowie. Równie dobrze mogą to zrobić osoby niebędące małżeństwem i chcące dzięki takiemu planowi zadbać o dobro dziecka oraz zabezpieczyć jego interesy. 

Tak samo jak porozumienie rodzicielskie możecie przygotować w przypadku separacji, w tym tzw. separacji faktycznej, a więc gdy nie żyjecie razem, ale pod kątem formalnym wciąż pozostajecie małżeństwem.

 

Jakie są zalety sporządzenia planu rodzicielsko-wychowawczego?

Teoretycznie jeśli jesteście w pełni zgodni co do tego, kiedy z kim ma przebywać dziecko, u kogo spędzać ferie, święta itd., to taki plan w ogóle nie jest wam potrzebny. Nie bez powodu mówi się jednak, że „umowy pisze się na czas wojny”. A plan wychowawczy jest właśnie umową. I choć nie ma się oczywiście co nastawiać na „wojnę” z drugim rodzicem, to znacznie bardziej komfortowo i dla Ciebie, i dla Twojego dziecka będzie uregulować najważniejsze kwestie poprzez pisemne porozumienie między Tobą a drugim rodzicem. 

To zresztą nie jedyna zaleta przygotowania planu rodzicielsko-wychowawczego. To także sposób, by bez ingerencji sądu ustalić warunki, na które oboje się zgadzacie. Co za tym idzie – taki rodzicielski plan wychowawczy może też przyspieszyć i ułatwić sprawę rozwodową. Kiedy macie wspólne stanowisko dotyczące kwestii związanych z waszym dzieckiem, sąd może znacznie szybciej wydać wyrok.

Zawarcie porozumienia wychowawczego będzie mieć tym większe znaczenie, gdy chcecie wychowywać dziecko w trybie opieki naprzemiennej. To wyjątkowa sytuacja, która wymaga współpracy między rodzicami. W tym przypadku sąd ma jasny dowód na to, że jesteście w stanie ustalić wszystkie ważne kwestie i że wykonywanie władzy rodzicielskiej w tym systemie jest możliwe.

 

Jaką rolę porozumienie rodzicielskie odgrywa przy rozwodzie? Porozumienie rodzicielskie a władza rodzicielska, kontakty z dzieckiem, miejsce zamieszkania małoletniego i alimenty

Wydając wyrok rozwodowy, sąd musi rozstrzygnąć także kwestie dotyczące wspólnych małoletnich dzieci – związane z miejscem zamieszkania, kontaktami, władzą rodzicielską i alimentami. W tym zakresie macie dwie możliwości:

• Pozostawić tę decyzję wyłącznie sądowi;
• Wypracować wspólne stanowisko i przedstawić je w ramach porozumienia rodzicielskiego.

Spisanie porozumienia zapewnia wam więc wpływ na decyzję sądu. W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym znajduje się na ten temat nawet konkretny przepis. Zgodnie z nim sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, o ile jest zgodne z dobrem dziecka.

Jeśli więc jesteście w stanie się porozumieć (czy to samodzielnie, czy też z pomocą np. prawników albo mediatora), to warto pomyśleć o sporządzeniu takiego planu. Tym bardziej, że nikt nie zna waszych dzieci równie dobrze co wy sami. Jeśli jesteście w stanie znaleźć kompromis, to prawdopodobnie będzie on najbardziej zgodny z tym, czego wasze dzieci potrzebują i co może dać im największe poczucie bezpieczeństwa.

 

Czy sąd musi orzec zgodnie ze sporządzonym porozumieniem rodzicielskim?

Sam fakt, że sporządziliście zgodne porozumienie, jeszcze nie gwarantuje, że sąd uwzględni je w wyroku. Zadaniem sądu zawsze jest kierowanie się dobrem dziecka. Jeśli uzna, że przedstawiony przez was plan nie jest zgodny z tym dobrem, to może wydać inne rozstrzygnięcie.

Z kolei jeśli sąd zgodzi się z waszym planem, to plan ten i tak nie będzie stanowił np. załącznika do wyroku. Sąd ma obowiązek określenia w sentencji wszystkich kwestii, do których zobowiązują go przepisy (wspomniane już kontakty, władza rodzicielska i alimenty). Oznacza to, że i tak znajdą się one w wyroku, choć jeśli wasz plan wychowawczy zdaniem sądu będzie zgodny z dobrem dziecka, to postanowienia z wyroku będą odpowiadać tym z planu wychowawczego.

 

Co powinno zawierać porozumienie rodzicielskie?

Przepisy nie narzucają ani konkretnej struktury, ani konkretnych elementów, które powinno zawierać porozumienie rodzicielskie. Macie więc w tym zakresie dużą dowolność.

Pamiętaj jednak, że im bardziej szczegółowy będzie plan wychowawczy, tym większa szansa, że unikniecie nieporozumień. Właśnie dlatego co do zasady powinno wam zależeć na maksymalnym doprecyzowaniu każdego z elementów planu. Na przykład warto nie tyle określić, że drugi rodzic ma się widywać z dzieckiem co drugi weekend, ale ustalić w jakich dokładnie godzinach, osobiście, czy online, czy dziecko będzie mogło zostawać u niego na noc, kto odpowiada za odwiezienie dziecka do domu, co w przypadku choroby itd.

Druga ważne kwestia – treść takiego porozumienia powinna zależeć od was, bo przecież to wy będziecie ten plan wykonywać i to wam i waszemu dziecku ma on służyć. Oczywiście są takie elementy, które w tego typu porozumieniach pojawiają się szczególnie często. Należą do nich m.in. takie kwestie jak:

• Miejsca zamieszkania dziecka (z którym z was będzie przebywać na co dzień);
• Kiedy i jak często drugi rodzic będzie mógł się widywać z dzieckiem poza jego miejscem zamieszkania;
• Jak będą wyglądać wakacje, ferie itd.;
• Kto może zajmować się dzieckiem oprócz rodziców (np. nowi partnerzy);
• Jaki będzie sposób wykonywania kontaktów;
• Kto płaci alimenty, jakiej wysokości;
• Jakie kwestie wymagają wspólnego podejmowania decyzji przez rodziców (leczenie, wyjazdy, wycieczki);
• Jak będzie wyglądać komunikacja i współpraca między rodzicami.

Nie oznacza to jednak, że wasz plan powinien się ograniczać tylko do tej listy i że każdy wyżej wymieniony podpunkt jest w waszym przypadku niezbędny.

 

Chcesz zawrzeć porozumienie rodzicielskie? Nie sięgaj po gotowe wzory z internetu!

Skoro ustaliliśmy już, że plan wychowawczy ma być dostosowany do konkretnej sytuacji konkretnej rodziny, to oczywistym wydaje się, że korzystanie z gotowego wzoru to naprawdę zły pomysł.

W internecie znajdziesz niejeden wzór porozumienia rodzicielskiego, ale zdecydowanie lepiej nie przepisuj go bezrefleksyjnie. Może to prowadzić do ustaleń, które w żaden sposób nie będą zgodne z potrzebami Twoimi i Twojego dziecka. Istnieje też duże ryzyko, że pominiesz niektóre ważne elementy (których nie przewidział autor danego wzoru) albo że niedostatecznie doprecyzujesz poszczególne kwestie.

Dlatego jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do tego, jak przygotować taki plan rodzicielsko-wychowawczy, najlepiej skorzystaj z pomocy adwokata od prawa rodzinnego. W ten sposób będziesz mieć pewność, że w planie znalazły się wszystkie najważniejsze postanowienia, że są dostatecznie szczegółowe, zgodne z dobrem dziecka i co równie ważne – dostosowane właśnie do Twojej sytuacji rodzinnej.