Blog
Adwokat Milena Nowicka
Rozwód to trudny czas nie tylko dla małżonków, ale też dla ich dzieci. Wiele osób zastanawia się, czy sąd może przesłuchać dziecko jako świadka i jak wygląda taka sytuacja w praktyce. To naturalne, że chcesz chronić swoje dziecko przed stresem, a jednocześnie obawiasz się, że bez jego głosu sąd nie pozna pełnego obrazu sprawy. W tym artykule wyjaśniamy, kiedy Twoje dziecko może zeznawać i jak zadbać o dobro małoletniego.
Prawo wyróżnia dwa różne sposoby uczestniczenia dziecka w postępowaniu rozwodowym. Często są one ze sobą mylone, dlatego zacznijmy od krótkiego wyjaśnienia.
Twoje dziecko nie może być świadkiem w sprawie o rozwód swoich rodziców, jeśli nie ukończyło 17. roku życia. Ta zasada ma absolutny charakter i nie ma od niej wyjątków. Oznacza to, że nawet jeśli Twoje 16-letnie dziecko jest bardzo dojrzałe i chce zeznawać, sąd nie może go przesłuchać w charakterze świadka.
Zupełnie inną sytuacją jest wysłuchanie dziecka w kwestiach dotyczących bezpośrednio jego życia. Sąd może wysłuchać dziecko, które ukończyło 13 lat, w sprawach dotyczących m.in. władzy rodzicielskiej, miejsca zamieszkania czy kontaktów z rodzicem. Takie wysłuchanie często odbywa się w obecności psychologa, poza salą rozpraw oraz bez obecności rodziców.
Przesłuchanie dziecka jako świadka oznacza, że Twojego syna czy córkę obejmuje obowiązek składania prawdziwych zeznań. Jego przesłuchanie może dotyczyć faktów z przeszłości i odbywa się według rygorów dowodowych. Jak zostało już też wspomniane, jest ograniczone wiekiem – w sprawach rozwodowych minimalny wiek dziecka wynosi 17 lat.
Natomiast wysłuchanie dziecka polega na tym, że dziecko wyraża swoje zdanie i preferencje dotyczące jego przyszłości i takie wysłuchanie ma charakter konsultacyjny. Z tego powodu jest możliwe już, gdy dziecko jest młodsze (od 13. roku życia, a w wyjątkowych sytuacjach nawet wcześniej, jeśli sąd uzna to za stosowne).
Twoje dziecko może być przesłuchane przez sąd tylko wtedy, gdy jeden z małżonków złoży w tej sprawie wniosek. To strony muszą wskazywać dowody, a sąd następnie decyduje, czy dopuścić je w sprawie.
Sama chęć jednej strony nie oznacza jeszcze, że sąd automatycznie zgodzi się na przesłuchanie dziecka. Zawsze bierze pod uwagę dobro małoletniego i może taki wniosek oddalić.
Teoretycznie sąd ma też prawo dopuścić dowód „z urzędu", czyli bez Twojego wniosku. W praktyce jednak w sprawach rozwodowych zdarza się to bardzo rzadko, bo to przede wszystkim Ty i Twój były partner odpowiadacie za zgłaszanie dowodów.
Pamiętaj, że to Ty masz decydującą rolę w tym, czy temat udziału dziecka w procesie w ogóle się pojawi.
Jeśli natomiast chcesz dowiedzieć się więcej na temat powoływania świadków w sprawie rozwodowej, znajdziesz cały osobny artykuł na blogu dotyczący tego zagadnienia.
Sąd zawsze sprawdza, czy udział Twojego dziecka w charakterze świadka nie wyrządzi mu krzywdy i nie narazi na traumę.
Najważniejsze kryteria to:
Jeżeli Twoje dziecko ma problemy zdrowotne, silnie przeżywa rozwód albo mogłoby odczuwać zbyt duży stres, sąd prawdopodobnie nie pozwoli go przesłuchać.
Liczy się też to, czy dziecko jest na tyle dojrzałe, żeby rozumieć sytuację i umieć wyrazić swoje zdanie w sposób zwięzły i komunikatywny. Dlatego w praktyce sądy zasięgają także porad specjalistów w tej kwestii – psychologów lub biegłych.
W prawie rodzinnym zawsze priorytetem jest dobro dziecka – jego zdrowie i emocje są ważniejsze niż szybkie rozstrzygnięcie sprawy.
Sąd chce poznać prawdę, ale zawsze kieruje się dobrem dziecka, nie oczekując, że wybierze stronę między rodzicami.
Może więc np. zapytać, czy dziecko widziało kłótnie między rodzicami, czy czuło się zagrożone w domu, oraz jak wyglądało codzienne życie rodziny. Może chcieć również uzyskać odpowiedź, z którym rodzicem czuje się bezpieczniej, jak wyglądają dotychczasowe spotkania z rodzicem, jakie codzienne potrzeby ma dziecko czy jakie wsparcie otrzymuje od rodziców. To, jakie pytania zada sąd, będzie jednak zależeć przede wszystkim od okoliczności konkretnej sprawy.
Tak, dziecko ma bezwzględne prawo do odmowy składania zeznań.
Pamiętaj jednak, że jeżeli Twoje dziecko zostanie powołane na świadka i sąd zgodzi się na przesłuchanie, formalnie ma obowiązek pojawić się w sądzie. Może jednak odmówić zeznań, jeśli nie czuje się na siłach lub nie chce mówić o problemach rodzinnych.
Na początku każdego przesłuchania sąd wyjaśnia dziecku jego prawa, zapyta o gotowość do składania zeznań, a także poinformuje, że może odmówić w każdej chwili. Jeśli dziecko zdecyduje, że nie chce zeznawać, może opuścić salę i nie będzie musiało udzielać żadnych informacji.
Wezwanie dziecka na przesłuchanie może być dla niego bardzo stresujące. Żeby zapewnić mu wsparcie, możesz przede wszystkim wyjaśnić, co będzie działo się w sądzie – jak wygląda sala sądowa i przesłuchanie, w którym miejscu się ustawić itd.
Zapewnij też dziecko, że będzie miało Twoje wsparcie. Pod żadnym pozorem nie próbuj też manipulować jego zeznaniami i nie nakłaniaj go do mówienie tego, co Ty chcesz usłyszeć.
Jeżeli w Twojej sprawie rozwodowej może uczestniczyć dziecko jako świadek lub ma być wysłuchane, zdecydowanie warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata od spraw rodzinnych.
Taki ekspert pomoże Ci zrozumieć, jakie prawa ma dziecko, w jaki sposób będzie przesłuchiwane i co możesz zrobić, aby jego udział był dla niego jak najmniej stresujący. Doradzi Ci także, jak przygotować właściwy wniosek o wysłuchanie dziecka i jakie argumenty przedstawić, jeśli sprzeciwiasz się jego przesłuchaniu.
|
Kancelaria: Romulada Traugutta 84/1A, 82-300 Elbląg |
|
Zadzwoń do nas: |
|
E-mail: |
