Blog
Adwokat Milena Nowicka
W polskim prawie rodzinnym kontakty dziadków z wnukami uznaje się za ważny element więzi rodzinnych. Tak ważny, że przepisy wprowadzają ochronę w tym zakresie. Tym samym jeśli Twoje dziecko, zięć lub synowa ogranicza lub uniemożliwia Ci kontakty z wnukami, możesz podjąć konkretne kroki prawne.
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym utrzymanie kontaktów z wnukami jest prawem, a jednocześnie obowiązkiem dziadków. Przepisy wprowadzają zresztą jeszcze jedno ważne założenie. Rodzice przy ustalaniu sposobu utrzymywania kontaktów z dziadkami, powinni kierować się dobrem swoich dzieci.
Znaczenie prawa do kontaktów z wnukami podkreślają zresztą także sądy. Przykładowo, Sąd Najwyższy w jednej z uchwał stwierdził, że ze względu na tradycję i rolę dziadków to właśnie utrzymywanie kontaktów między 3 pokoleniami jest w polskich warunkach społecznych naturalne.
Rodzice powinni więc zapewnić swojemu dziecku dalszą możliwość kontaktu z dziadkami, nawet jeśli zmianie uległy inne relacje, na przykład z uwagi na rozwód lub rodzinne kłótnie. Zwykle zgodne z dobrem dziecka, jego prawidłowym wychowaniem i rozwojem będzie bowiem właśnie zachowanie kontaktu z dziadkami na dotychczasowych warunkach.
Oczywiście zdarzają się i takie sytuacje, w których utrzymywanie kontaktów z dziadkiem lub babcią byłoby szkodliwe dla małoletniego. Wtedy też zgodne z dobrem dziecka będzie ich ograniczenie, a nawet całkowite ich pozbawienie. Nie jest to jednak decyzja, którą rodzice mogą samodzielnie podjąć. W tej sprawie rozstrzygnięcie trzeba pozostawić sądowi.
Rodzice mogą więc przedstawić dowody, które potwierdzą, że warto uregulować kontakty dziadków z wnukami w inny sposób, niż wynika to z przepisów. Zawsze jednak takiej oceny trzeba dokonać, biorąc pod uwagę dobro dziecka i właśnie tym kryterium będzie kierował się sąd. Z tego powodu całkowicie pozbawienie dziadków kontaktu z wnukami zarezerwowane jest dla szczególnych przypadków. Takich, w których np. dziadkowie poważnie nadużywają alkoholu albo krzywdzą swoje wnuki.
Skoro wiadomo już, że dziadkowie mają prawo (i jednocześnie obowiązek) kontaktu z wnukami, pozostaje jeszcze pytanie – jak utrzymywanie takiego kontaktu miałoby wyglądać w praktyce.
Nie ma żadnego przepisu, który dokładnie by to regulował. Jeśli pod uwagę weźmiemy wspomnianą już wcześniej uchwałę Sądu Najwyższego, możemy dojść do wniosku, że kontakty z wnukami powinny mieć miejsce na tyle często, by było to zgodne z dobrem małoletnich.
Oczywiście nie jest to żadne precyzyjne pojęcie. W praktyce więc dziadkowie i rodzice sami muszą ustalić, jaka częstotliwość kontaktu spełnia te założenia. A jeśli nie będą mogli się porozumieć, wtedy to sąd musi dokonać oceny.
Pojęcie „kontakty z wnukami" kojarzy się przede wszystkim z odwiedzinami i wspólnym spędzaniem czasu. Jeśli jednak zajrzysz do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zobaczysz, że wymieniono tam cały katalog czynności, które można uznać za wykonywanie kontaktów. A są to:
Jak widzisz, kontakty dziadków z wnukami nie muszą więc polegać na odwiedzinach albo zabieraniu dziecka na noc czy na całodniową wycieczkę. Czasami mogą ograniczać się np. wyłącznie do kontaktów zdalnych albo odbywać się w obecności jednego z rodziców, a nawet pod nadzorem kuratora – jeśli sąd zdecyduje, że takie ograniczenie kontaktów jest konieczne.
Bardzo często konieczność ustalenia kontaktów z wnukami pojawia się w momencie zmian w relacjach rodzinnych – np. w związku z rozwodem i konfliktami. Jeśli jednak tak się stanie, masz 2 możliwości. Pierwsza to pojęcie próby polubownego znalezienia porozumienia. Druga – zaangażowanie w sprawę sądu.
Najkrótszym i zwykle też najmniej stresującym rozwiązaniem będzie próba ustalenia kontaktów z wnukami w drodze mediacji. To rozwiązanie wymaga jednak zgodnego działania i chęci, by wypracować porozumienie.
Jeśli Ty i rodzice małoletnich wnuków jesteście zbyt skonfliktowani, jedna ze stron w ogóle nie chce rozmawiać albo w toku takich rozmów dojdziecie do wniosku, że nie umiecie samodzielnie podjąć decyzji, pozostaje wam uregulowanie tej kwestii na drodze sądowej.
Żeby uruchomić postępowanie przed sądem, musisz przygotować wniosek o ustalenie kontaktów z wnukami i złożyć go do sądu opiekuńczego.
Oprócz spełnienia warunków formalnych, takich jak właściwe oznaczenie sądu, zamieszczenie daty itd. (czyli mówiąc po prawniczemu „wymogów pisma procesowego"), musisz też przedstawić konkretne żądania dotyczące ustalenia kontaktów z wnukiem lub wnuczką. Oznacza to, że konieczne będzie określenie:
Pamiętaj też, że sąd będzie kierował się dobrem dziecka, dlatego ogromne znaczenie będą mieć dowody i uzasadnienie wniosku. Musisz przekonać sąd, że umożliwienie wam kontaktu w sposób, którego się domagasz, będzie zgodne z dobrem wnuczki czy wnuka.
Jak już wiesz, sąd będzie indywidualnie oceniał konkretną sytuację, żeby ustalić, jak powinny wyglądać kontakty dziadków z wnukami. Nie ma więc żadnych ściśle określonych reguł, które ustalałyby sposób wyznaczenia tych kontaktów oraz ich częstotliwości. W zależności od konkretnej sytuacji pod pojęciem „dobro dziecka" może się kryć zupełnie co innego. Właśnie dlatego dla sądu znaczenie będzie mieć m.in. to:
Problem w tym, że już samo dopełnienie formalności może być dużym wyzwaniem dla osoby bez prawniczego wykształcenia. Do tego bez wiedzy praktycznej wyniesionej podczas uczestniczenia w podobnych sprawach trudno będzie Ci ocenić, jakie argumenty i dowody mogą przekonać sąd.
Z tego powodu warto pomyśleć o skorzystaniu ze wsparcia doświadczonego adwokata od spraw rodzinnych. Pomoże Ci on przygotować wniosek o uregulowanie kontaktów dziadków z dzieckiem, zgromadzić dowody i zadbać o formalności, a potem będzie reprezentować Cię przed sądem.
|
Kancelaria: Romulada Traugutta 84/1A, 82-300 Elbląg |
|
Zadzwoń do nas: |
|
E-mail: |
